Bevrijd! Nederland is vrij! De moffen zijn weg en de
geallieerden hebben ons gered! Ook mijn Joodse onderduiker is vrij en dat is
een hele opluchting: ik heb tenminste 1 jood van zijn ondergang kunnen redden.
Mijn zusje Marie heeft het niet gered: zij is met haar andere krantendrukkers
opgepakt. Ze is naar de gevangenis in Scheveningen gebracht. Hier werden alle
Nederlandse verzetsstrijders opgesloten. Daarom heette de gevangenis het
'Oranje hotel': in die bajes zat geen gajes maar Hollands glorie, potverdorie.
Vervolgens is ze doodgeschoten in de duinen van Scheveningen, hier zijn nog
veel meer verzetsmensen doodgeschoten.
 |
| Honderden boten meerden aan op het Franse Normandië. |
Het begon allemaal op D-Day, 6 juni 1944. Decision Day, de
dag van de beslissing. Tienduizenden geallieerden soldaten trokken de stranden
van Normandië op. Het Duitse leger verdedigde met man en macht, de strijd
kostten duizenden geallieerden het leven. Toch werd de kust bezet en de
geallieerden trokken door.
En dit in rap tempo, al in drie maanden werden Frankrijk en
België bevrijd. En in op 12 september 1944 trekken de geallieerden de
Nederlandse grens over. Maar bij de grote rivieren, de Maas, de Rijn en de
Schelde houden de Duitsers stand. Ondanks de grote verliezen van Duitsland
geeft Hitler niet op. Vrouwen, oude mannen en zelfs schooljongens moeten het
leger gaan versterken.
Het noorden van Nederland werd dus niet voor de winter van
1944 veroverd. En dit werd een van de meest ijzige winters die ik ooit heb
meegemaakt: de hongerwinter.
 |
| Lange rijen voor een klein beetje eten. |
Doordat er hevige gevechten waren tussen de geallieerden en
de Duitsers konden er geen goederen worden vervoerd naar de grote steden in het
westen. Geen goederen om je huis mee warm te maken en elektriciteit mee op te
wekken. Mensen wilden hout en het maakte niet uit waarvandaan. Tuinhekken, oude
huizen en zelfs spoorlijnen werden uit elkaar gehaald om hout te winnen. Ook
zijn alle bomen in Amsterdam nu verdwenen, destijds allemaal gekapt. Verder heerste
er een voedselschaarste. Dagelijks stonden er lange rijen voor de supermarkten,
ook in het ziekenhuis was het chaos: er waren geen medicijnen en er kwamen dagelijks
heel veel mensen binnen die ondervoed waren of ziek waren geworden door
'etenswaren'. Mensen aten toen namelijk dingen die je niet zou moeten
eten.
 |
| Mensen slopen leegstaande huizen voor hout. |
Maar 5 mei 1945 was het zover: Nederland was vrij, de
Duitsers hadden zich overgegeven. De geallieerden reden ons land binnen en
deelden van alles uit: sigaretten, chocolade en kauwgom. Wel heeft de
bevrijding wat verwarring met zich meegebracht.
 |
| Het oppakken van de landverraders, deze waren fout in de oorlog. Maar wat bepaald of je goed of slecht was in de oorlog? Is er überhaupt een scheidslijn? |
Nadat Nederland bevrijd was, was Duitsland niet meer de
baas. Maar de geallieerden waren nog niet in elk deel van het land aangekomen. Er
ontstond verwarring. Om de orde te houden waren er de binnenlandse
strijdkrachten, waarvan de meeste leden uit het verzet komen. Mijn vader is zo’n
iemand. Hij pakt NSB’ers of andere landverraders op hardhandige manier op.
Deze worden mishandeld, bespuugd en geslagen. Omstanders
lachen erom. Maar misschien hebben deze mensen dit alleen gedaan om hun familie
te beschermen of om aan eten te komen. In ieder geval worden ze niet juist
terechtgesteld.
Rinus Hofman, 30 mei 1945
Bronnen:
- http://13indeoorlog.nps.nl/uitzending12.html
- En de workshop van mevrouw Vrakking
